Dużo rodziców  zastanawia się kiedy dla ich dziecka powinna się rozpocząć nauka czytania. Napisałam o tym bardzo krótko przy okazji poszukiwania informacji o metodzie Domana, która postuluje robić to bardzo wcześnie.

Kiedy dziecko powinno nauczyć się czytać?

Te z rzetelnych źródeł, na które się natknęłam stanowią, że dziecko najwcześniej osiąga gotowość do nauki czytania w wieku przedszkolnym, ale może to też być później. Według założeń Montesorri dzieci uczyły się pisać w wieku 4 lat, a następnie czytać w wieku 5. Trudno jednak ustalić odpowiedni wiek do nauki czytania z dwóch powodów – dzieci tę gotowość uzyskują w różnym wieku i nie musi ona wiązać się z motywacją do podjęcia nauki.

W książce “Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym” Krystyny Kamińskiej pojawia się podstawowe założenie mówiące, że:

“Nauka czytania w przedszkolu powinna być wynikiem spontanicznej aktywności dziecka […] nie zaś wynikiem realizacji z góry określonego toku postępowania. Nauczyciel powinien jedynie ułatwić dziecku eksplorację, by proces nauki czytania i pisania przebiegał wraz z narastaniem umiejętności, niezależnie od wieku dziecka”.

Nie da się więc powiedzieć w oparciu o wiek, że istnieje odpowiedni moment do nauki czytania, bo konkretny 4 latek może być bardziej gotowy i bardziej chętny niż jakiś 8 latek. Jeżeli w ogóle da się odpowiedzieć na tak postawione pytanie to dzieci powinny się uczyć czytać wtedy kiedy są na to gotowe i chcą.

Czy w ogóle można wspierać naukę czytania u dziecka?

Czy chcę przez to powiedzieć, że właściwie to w tę naukę czytania u dzieci lepiej się nie wtrącać? W zasadzie, na dzisiaj myślę, że tak. Że nie wtrącać w tym sensie, że nie decydować za dziecko kiedy i jak ma zacząć czytać, ale równocześnie być gotowym do wspierania i pomocy, kiedy tylko o to poprosi.

Wiem, że takie postawienie sprawy zawsze budzi obawy z cyklu “a co jak nie będzie chciało nigdy?” – albo przynajmniej “co jak nie będzie chciało do 10 roku życia”. I pewnie to drugie też jest możliwe i szczerze mogę przyznać, że nie chciałabym, żeby tak się sprawy potoczyły w naszym przypadku. Z drugiej strony Kamińska pisze o tym, że dzieci teraz coraz wcześniej i częściej mają silną motywację do nauki czytania, dlatego że nowoczesny świat dostarcza im wielu więcej niż wcześniej możliwości poznawania go i one chcą z tego korzystać samodzielnie. A do tego najczęściej potrzebne im czytanie.

Dlatego myślę, że najlepszymi metodami zachęcania dziecka do tego, żeby nauczyło się czytać jest zachowanie spokoju i pozwalanie mu na swobodne eksplorowanie świata. Jak myślę o tym, co sprawia, że moje dziecko interesuje się światem literek, to w dużej mierze jest to:

  • chęć komunikowania się przez Internet – na przykład pisania na messengerze;
  • świadomość, że z Internetu można zdobyć informacje, które nas ciekawią, bo bardzo często jak nie umiem odpowiedzieć na pytanie, to czegoś szukamy i czytamy;
  • to że widzi jak my czytamy i że to lubimy;
  • czytanie jest przydatne w grach, w które gra.

Warto też pamiętać o tym, że czytanie nie jest po prostu “sztuką dla sztuki”, ono jest sposobem na komunikację, przekazywanie informacji między ludźmi. Dlatego dopóki dziecko nie potrafi komunikować, nie zna słów i ich znaczeń, mówienie o czymś takim jak nauka czytania – jakby ona nie miała wyglądać, jest bezsensowne. W tym kontekście najlepszym sposobem na przygotowywanie dziecka do nauki czytania jest po prostu… bycie z nim. Towarzyszenie mu, wspólne poznawanie świata, rozmowy czy głośne czytanie, w trakcie których dziecko poznaje nowe słowa i ich znaczenia, uczy się komunikować. Dopiero gdy to osiągnie, będzie gotowe, żeby zacząć uczyć się czytać.

Więcej:

Metoda Domana
Nauka przez zabawę a metoda Domana
Czy każde dziecko może być geniuszem?
Komu służy metoda Domana?

Bibliografia:

  1. Krystyna Kamińska “Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym”, WSiP.
  2. Peter Gray, Children teach themselves to read

Rekomendowane artykuły

1 komentarz

  1. Kasia says:

    Dzis przeczytałam na instagramie komentarz jednej z mam, że córka ma 13 mcy i czekają na karty do nauki czytania , do tego żaluje , że tak późno zaczynają. Aż chciałoby się powiedzieć by sama troche o tym poczytała 😉 przerażają mnie tacy ambitni rodzice . Dziękuję za artykuł

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *